Opgavegericht, gebiedsgericht en wijkgericht werken

Onze visie op opgavegericht werken

Allereerst is het goed om onze visie op opgavegericht werken toe te lichten. Wij zien opgavegericht werken met name als een manier van denken, een set van waarden, die richting geeft aan de manier van werken en organiseren. Een voorbeeld van een set waarden vind je hieronder:

We geloven dat een set van waarden zoals deze helpt om meer impact te maken op opgaven. Dat geloven we omdat opgaven complex zijn, en vragen om andere manieren van denken, werken en organiseren. Werken volgens deze waarden creëert de ruimte die nodig is om resultaten te boeken. Ook in het dagelijkse werk helpen deze waarden om de uitvoering te versterken.

Opgavegericht werken kan altijd

Deze waarden zijn altijd toepasbaar. Wat je invalshoek ook is. Dat is de kracht van werken door waarden na te streven: het stelt je in staat om keuzes te maken die op dat moment het meest van toepassing zijn. Anders gezegd: je geeft ruimte en vertrouwen aan de mensen die aan het werk zijn om de keuzes te maken die volgens hen de beste zijn. Zij bepalen aan de hand van de context wat treffend is.

Opgavegericht, gebiedsgericht of wijkgericht werken?

Meestal is de keuze voor een bepaalde aanvliegroute bepaald door de context. Belangrijke bepalers zijn bijvoorbeeld of er sprake is van lokale of regionale problematiek,  de mate van vertrouwen en contact, (politieke) urgentie, en aandacht die belangenvertegenwoordigers of inwoners voor het vraagstuk vragen. Praktische redenen zijn er ook. Zoals de planning en samenhang met andere werkzaamheden, bijvoorbeeld groot onderhoud aan de fysieke ruimte. Dit brengt kansen met zich mee. Andere redenen zijn de ruimte die gevoeld wordt om te leren door het uitvoeren van kleine experimenten, en het geloof in het kennen van de juiste tijdelijke route voor nu.

Opgavegericht werken

De meeste organisaties stellen de opgave centraal. Dit betekent dat een urgent maatschappelijk vraagstuk wordt gekozen als leidend voor de manier van werken en organiseren. De opgave beslaat vaak een groot geografisch gebied, een groot thema, en betrekt vele actoren. Voorbeelden zijn duurzaamheid, de energietransitie en dak- en thuisloosheid. 

Als de opgave centraal staat, kunnen veel aanvliegroutes geschikt zijn. Het kan slim zijn om kleine experimenten op te zetten, om te leren hoe je bijvoorbeeld duurzaam gedrag positief beïnvloedt. In dat geval kun je ervoor kiezen om je tot een bepaalde doelgroep te richten (ouderen), of een bepaald gebied (winkeliersgebied). Het kan echter ook zo zijn dat een hele wijk centraal staat, omdat de infrastructuur zich in die wijk het beste leent voor versnelling van bijvoorbeeld de energietransitie – of andersom – omdat de infrastructuur vreselijk is en het lerend effect juist groot is. Als je opgavegericht werkt, kun je dus ook een wijkgerichte aanpak kiezen. 

Wat de beste aanvliegroute is, wordt bepaald door het team dat aan de opgave werkt. Dit is een multidisciplinair team, die bestaat uit verschillende betrokken partijen. Het bij elkaar brengen van diverse kennisbronnen versterkt de besluitvorming. Zo ontstaat een breed perspectief en een gezond conflict, dat nodig is om goede beslissingen te nemen. Met elkaar bepaalt het team wat volgens hen de meeste impact oplevert – ze zijn dus autonoom in deze keuze en dat is een belangrijke voorwaarde om successen te boeken.

Zo volgt de manier van werken en organiseren dus op de opgave.

Gebiedsgericht en wijkgericht werken

Sommige organisaties kiezen ervoor om de wijk of het gebied als uitgangspunt te nemen, onder de noemer wijkgericht werken of gebiedsgericht werken. Het begrip zegt het al: de manier van werken en organiseren zet vooral het gebied of de wijk centraal. 

Vaak zijn er meer gewenste effecten gemoeid met deze aanpak. Deze aanvliegroute gaat vaak gepaard met het verlangen om de participatie te verhogen en om de ruimte te scheppen voor differentiatie van de aanpak en uitkomsten tussen gebieden en wijken. Vertrouwen winnen is vaak ook een belangrijk thema, net als samenwerken met partners en het maken van afwegingen, zogenaamde ‘sturingslijnen’. Gebiedstafels zijn vaak een uitkomst van dit soort aanpakken.

Opgavegericht werken vs. wijkgericht en gebiedsgericht werken

In de praktijk zien we dat opgavegericht werken en gebieds- en wijkgericht werken vooral veel overeenkomsten hebben. Sterker, we herkennen eigenlijk altijd wel de waarden van opgavegericht werken in de aanpakken die passen bij gebieds- en wijkgericht werken.

De discussie tussen opgavegericht werken en gebieds- en wijkgericht werken is wat ons betreft daarom zonde van de tijd. Belangrijker is dat bewust gekozen wordt voor een aantal uitgangspunten, die leidend zijn in de aanpak. We sommen ze hier voor je op.

De belangrijkste overeenkomsten tussen opgavegericht, gebiedsgericht en wijkgericht werken zijn:

• Ze stellen samenwerking met inwoners, stad en bedrijven centraal
• Ze dragen beide bij aan een toename van participatie en vertrouwen
• Ze staan maatwerk en differentiatie van aanpak en uitkomsten toe
• Ze staan lerend werken (action-learning) toe

Met gebieds- en wijkgericht werken…

• Zijn participatie en samenwerking met partijen sterk bepaald door het gebied of de wijk
• Staan nabijheid en vertrouwen in die wijken en gebieden winnen centraal
• Wordt ‘toegestaan’ dat gebieden en wijken in urgentie, aanpak en uitkomst verschillen

Met opgavegericht werken…

• Werk je volgens waarden die passen bij opgavegericht werken
• Laat je de keuze aan het opgaveteam om de beste aanvliegroute te bepalen, wat ook gebiedsgericht en wijkgericht kan zijn
• Kijk je zowel naar gebieden en wijken, als over gebieden en wijken heen, in hert belang van de bredere opgave

Opgavegericht werken met een wijkgerichte aanpak bij gemeente Amsterdam

Bij gemeente Amsterdam hebben we een tijd het regieteam ondersteund in opgavegericht werken. De Wildeman- en Blomwijckerbuurt zijn speciale gebieden waar een vijftal opgaven landden. De verwevenheid van deze opgaven maakte dat het regieteam voor zeer complexe uitdagingen stond. 

Met onze begeleiding maakten we de opgaven inzichtelijk, bespraken we prioriteiten en voortgang op de opgaven, en namen we belemmeringen weg. Het team leerde met deze manier van werken dat ze grote doorbraken bereikten door juist de complexiteit op te zoeken. Ze creëerden daarnaast een plek waar mensen die kansen zagen of tegen integraliteitsinfarcten aanliepen terecht konden om hun ideeën om te zetten naar resultaten.

Training Opgavegericht Werken

Binnenkort start onze 2-daagse opleiding Opgavegericht Werken. Wil jij de kern van opgavegericht werken je eigen maken? Bekijk dan eens of onze training wat voor je is.

Vrijblijvend informatie opvragen?

Wil jij beter grip op jullie opgaven, dan helpen wij daar graag bij. Je kunt vrijblijvend contact opnemen met Bram Eigenhuis via bram@organizeagile.com, of door te bellen naar 06 13 94 13 11.